تأثیر نوع و مقادیر شوری آب آبیاری بر قابلیت دسترسی کادمیوم و روی، در خاک و خصوصیات رشدی گیاه کلم قمری

گرچه بسیاری از محققان اثرات نامطلوب شوری در خاک و گیاه را مورد مطالعه قرار داده اند، اما نقش شوری خاک و آب در انتقال کادمیوم و روی کمتر مورد توجه بوده است. از آنجایی که روی عنصر ضروری و کادمیوم فلزی سمی برای موجودات زنده می باشد و جذب کادمیوم مشابه عنصر روی است، بررسی اثر متقابل این دو عنصر در خاک و گیاه از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر آبیاری با دو نوع شوری کلرید سدیم و کلرید کلسیم بر قابلیت دسترسی عناصر روی و کادمیوم در خاک و بر خصوصیات رشدی گیاه کلم قمری بود که به صورت طرح کاملاً تصادفی در قالب فاکتوریل در سه تکرار انجام گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح عنصر روی (صفر، 50 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم) با استفاده از سولفات روی، سه سطح کادمیوم (صفر، 15،30 میلی گرم بر کیلوگرم) با استفاده از نیترات کادمیوم و سه سطح شوری (صفر، 5/2 و 5 دسی زیمنس بر متر) با دو نوع نمک کلرید سدیم و کلرید کلسیم در آب آبیاری بودند. نتایج نشان داد که افزایش شوری آب موجب افزایش قابلیت دسترسی کادمیوم و روی در خاک می شود. نمک کلرید کلسیم قابلیت دسترسی کادمیوم خاک و کلرید سدیم قابلیت دسترسی روی خاک را بیشتر افزایش داد. اثر تیمار روی بر قابلیت دسترسی کادمیوم روند مشخصی را نداشت، اما با افزایش تیمار کادمیوم، کاهش قابلیت دسترسی روی مشاهده شد. افزایش تیمار کادمیوم موجب کاهش کلروفیل و شاخص های رشدی گیاه کلم قمری شد. کاربرد روی تأثیری بر کلروفیل و رشد گیاه نداشت و تنها در سطح 100 میلی گرم بر کیلوگرم روی، منجر به افزایش وزن خشک گیاه شد. اما با افزایش شوری آب آبیاری، کاهش رشد گیاه مشاهده شده که در حضور کلرید سدیم نسبت به کلرید کلسیم کاهش رشد گیاه محسوس تر بود. به طور کلی شوری و نوع کاتیون های حاضر در محیط شور بر قابلیت دسترسی کادمیوم و روی خاک موثر می باشند.